Alüminyum, Daha Önce Duymadıklarınız, Rehberler
Alüminyum Temper Tanımlamaları Hakkında Ayrıntılı Bir Rehber
11
Ara
Ara
Alüminyum temper tanımlamaları için ürün tasarımı ihtiyaçlarınızı alüminyum malzemeleri ile çözmeye çalışırken, hangi temper aralığının ihtiyaçlarınıza en uygun olduğunu da öğrenmelisiniz. İşte alüminyum temper tanımlamaları hakkında ayrıntılı bir rehber.
Mevcut alaşımların çok çeşitli olmasına ek olarak, her bir alaşımın temperi veya sertliği, özelliklerinde ve çeşitli imalat süreçlerine nasıl tepki verdiklerinde önemli farklılıklar yaratabilir. Bunlara delme, şekillendirme ve kaynaklama gibi işlemler dahildir.
Alüminyum Temper Tanımı Nedir?
Alüminyum temper tanımı, bir alüminyum alaşımının ne tür temperleme işleminden geçtiğini belirtmek için kullanılan bir dizi harf ve rakamdan oluşan kodlama sistemidir. Temperleme tanımının önünde bir tire bulunur ve alüminyum alaşımı tanımının (örneğin 6061-T6) arkasına yerleştirilir.
Alüminyum temper tanımının ne anlama geldiğini anlamak, doğru malzemeyi seçmek için kritik öneme sahiptir. Bu önemlidir, çünkü bir alüminyum alaşımı kimyasal yapı açısından başka bir alüminyum alaşımıyla tamamen aynı olabilir, ancak eğer ikisi farklı tavlama tanımlarına sahipse, o zaman her iki alaşımın mekanik özellikleri büyük ölçüde farklı olabilir.
Alüminyum Temperleme Tanımları Nelerdir?
F
İlk alüminyum temper tanımı “fabricated (fabrikasyon)” anlamına gelen F’dir. Ancak bu tanımlama, alüminyumun basitçe fabrikasyon işleminden geçtiği anlamına gelmez. Bunun yerine, malzemenin gerinim sertleştirmesi veya ısıl işlemde özel bir kontrol uygulanmadan başarıyla temperlendiği anlamına gelir.
W
Ne yazık ki harfler her zaman “F” harfinin “fabricated” harfine karşılık geldiği gibi kelimelere karşılık gelemeyebilir. Örneğin, alüminyum için W temper tanımı “solution heat treated (çözelti ısıl işlemi)” anlamına gelir. Bu tanımlama, ısıl işlem sürecinden sonra kendiliğinden eskiyen malzemeleri temsil eder.
T
T, ısıl işlem görmüş alüminyum anlamına gelen bir alüminyum temper tanımıdır. Bununla birlikte, T tanımı altında toplanabilecek çeşitli işlemler vardır. Örneğin, T1, yüksek sıcaklıktaki bir şekillendirme işleminden uygun şekilde soğutulan ve ardından doğal olarak yaşlandırılarak büyük ölçüde kararlı bir duruma getirilen alüminyumu ifade eder. Öte yandan T5, yüksek sıcaklıkta şekillendirme işlemlerinden soğutulmuş ve yapay olarak yaşlandırılmış alüminyumu temsil eder.
Kullanılabilecek çok sayıda tanım olsa da, “T” tanımlar arasında belki de en yaygın kullanılanlardandır. Burada “T” tanımlaması ve varyantlarından bazılarının açıklamaları yer almaktadır:
- T1: Bir şekillendirme işleminden kaynaklanan yüksek bir sıcaklıktan soğutulduktan sonra doğal olarak yaşlandırılmış
- T2: Yüksek sıcaklıkta şekillendirme işleminden soğutulmuş, soğuk işlenmiş, ardından doğal olarak yaşlandırılmış
- T3: Çözelti ısıl işlemi, soğuk işleme, ardından doğal yaşlandırma
- T4: Çözelti ısıl işleminden sonra doğal yaşlandırma
- T5: Bir şekillendirme işleminden kaynaklanan yüksek bir sıcaklıktan soğutulduktan sonra yapay olarak yaşlandırılmış
- T6: Çözelti ısıl işleminden soğutulduktan sonra yapay olarak yaşlandırılmış
- T7: Çözelti ısıl işlemi ve ardından aşırı yaşlandırma
- T8: Çözelti ısıl işlemi uygulanmış, soğuk işlenmiş, ardından yapay olarak yaşlandırılmış
- T9: Çözelti ısıl işlemi uygulanmış, yapay olarak yaşlandırılmış, ardından soğuk işlenmiş
- T10: Yüksek sıcaklıkta şekillendirme işleminden soğutulmuş, soğuk işlenmiş, ardından yapay olarak yaşlandırılmış
H
H, gerinimle sertleştirilmiş ürünleri sembolize etmek için kullanılan bir tanımlamadır. Bazı durumlarda, H-temper olarak adlandırılan alüminyum malzemeler ısıl işlemden geçmemiştir. Bu işlemde alüminyumu güçlendirmek için kullanılan birincil yöntem gerinim sertleştirmesidir, ancak daha sonra ısıl işlemle veya ısıl işlem olmadan bir H temper tanımı kazanacaktır.
Isıl İşlem Görmeyen Alüminyum Temper Tanımlamaları
| Terim | Tanım |
|---|---|
| H1X | Sertleştirilmiş İşlemi |
| H2X | Sertleştirilmiş ve Kısmen Tavlanmış |
| H3X | Düşük Sıcaklık İşlemi ile Sertleştirildi ve Stabilleştirildi |
| H4X | Sertleştirilmiş ve Fırınlanmış |
| HX2 | Çeyrek Sertleştirme |
| HX4 | Yarı Sertleştirme |
| HX6 | Üç Çeyrek Sertleştirme |
| HX8 | Tamamen Sertleştirme |
Plakalar İçin Alüminyum Temper Kodları
| Kod | Tanım |
|---|---|
| H111 | Şekillendirme işlemleriyle bir miktar sertleşme sağlanır, ancak H11 temperi için gerekenden daha azdır. |
| H112 | Şekillendirme nedeniyle bir miktar temperlenen ancak gerinim sertleşmesi veya ısıl işlem miktarı üzerinde özel bir kontrolü olmayan alaşımlar. Bazı güç sınırları geçerlidir. |
| H321 | Kontrollü bir H32 temperi için gerekenden daha az gerinim sertleşmesi. |
| H323 | Stresli korozyon çatlamasına karşı kabul edilebilir direnç sağlamak üzere özel olarak üretilmiş bir H32 versiyonu. |
| H34 | Stabilize Edilmiş, Yarı Sert – Mekanik özellikleri stabilize eden ve kalan iç gerilimi azaltan, imalat sırasında uygulanan düşük sıcaklıktaki bir ısıl işlem veya ısı, genellikle sünekliği artırır. Yalnızca stabilize edilmedikçe oda sıcaklığında yavaş yavaş yumuşayan alaşımlara uygulanır. |
| H343 | H34, stresli korozyon çatlamasına karşı kabul edilebilir direnç sağlamak üzere özel olarak üretilmiştir. |
| H115 | Zırh plakası. |
| H116 | Özel korozyona dayanıklı temper. |
O
Alüminyum temper tanımlarının son durağı “tavlanmış” anlamına gelen O’dur. Bu, alüminyumun düşük mukavemetli ancak yüksek süneklik bir tasarım elde etmek için tavlandığı veya yeniden kristalleştirildiği anlamına gelir. Gördüğünüz gibi, anlamlarına yakından bakarsanız alüminyum temper tanımlarını öğrenmek oldukça basittir.
Alüminyum Temper Açıklamaları Tam Liste
| Kod | Tanım |
|---|---|
| F | Üretildiği şekliyle (özellik sınırı belirtilmemiştir) |
| Ö | Tamamen Tavlanmış, yumuşak |
| H111 | Şekillendirme işlemleriyle bir miktar iş sertleşmesi sağlanır, ancak H11 temperi için gerekenden daha azdır. |
| H112 | Şekillendirme nedeniyle bir miktar temperlenen ancak gerinim sertleşmesi veya ısıl işlem miktarı üzerinde özel bir kontrolü olmayan alaşımlar. Bazı güç sınırları geçerlidir. |
| H115 | Zırh plakası. |
| H116 | Özel korozyona dayanıklı temper. |
| H12 | İş parçası çeyreğe kadar sertleştirildi, haddelemeden sonra tavlanmadı. |
| H14 | Yarı sertliğe kadar sertleştirilmiş iş, haddelemeden sonra tavlanmamıştır. |
| H16 | İş parçası dörtte üç sertliğe kadar sertleştirildi, haddelemeden sonra tavlanmadı. |
| H18 | İş parçası tamamen sertleşinceye kadar sertleştirilmiş, haddelemeden sonra tavlanmamış, |
| H19 | İş parçası Ekstra Sert’e kadar sertleştirildi, haddelemeden sonra tavlanmadı. |
| H24 | İş sertleştirildi ve ardından yarı sertliğe kadar kısmen tavlandı. |
| H26 | İş sertleştirildi ve ardından yarı sertliğe kadar kısmen tavlandı. |
| H28 | İş sertleştirildi ve ardından kısmen tavlanarak tamamen sertleştirildi. |
| H32 | İş sertleştirildi ve ardından düşük sıcaklıkta ısıl işlemle çeyrek sertliğe kadar stabilize edildi. |
| H321 | Kontrollü bir H32 temperi için gerekenden daha az gerinim sertleşmesi. |
| H323 | Stresli korozyon çatlamasına karşı kabul edilebilir direnç sağlamak üzere özel olarak üretilmiş bir H32 versiyonu. |
| H34 | Stabilize Edilmiş, Yarı Sert – Mekanik özellikleri stabilize eden ve kalan iç gerilimi azaltan, imalat sırasında uygulanan düşük sıcaklıktaki bir ısıl işlem veya ısı, genellikle sünekliği artırır. Yalnızca stabilize edilmedikçe oda sıcaklığında yavaş yavaş yumuşayan alaşımlara uygulanır. |
| H343 | H34, stresli korozyon çatlamasına karşı kabul edilebilir direnç sağlamak üzere özel olarak üretilmiştir. |
| H36 | İş sertleştirildi ve ardından düşük sıcaklıkta ısıl işlemle dörtte üç sertliğe kadar stabilize edildi. |
| H38 | İş sertleştirildi ve ardından düşük sıcaklıkta ısıl işlemle tamamen sertleşinceye kadar stabilize edildi. |
| T1 | Yüksek sıcaklıktan soğutulur ve doğal olarak yaşlanır. |
| T2 | Yüksek sıcaklıktan soğutulur, soğuk işlenir ve doğal olarak yaşlandırılır. |
| Ç3 | Yüksek sıcaklıktan soğutulur, soğuk işlenir ve doğal olarak yaşlandırılır. |
| T351 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve daha sonra gerilerek stres giderilmiştir – T4 durumuna eşdeğer. |
| T352 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve daha sonra gerilerek stres giderilmiştir – T4 durumuna eşdeğer. |
| T3510 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş – T4 koşuluna eşdeğer. |
| T3511 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş – T4 koşuluna eşdeğer. |
| T36 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş – T4 koşuluna eşdeğer. |
| T361 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutuldu ve ardından gerilerek stres giderildi. |
| T4 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve doğal olarak büyük ölçüde stabil bir duruma gelene kadar yaşlandırılmıştır. |
| T42 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve doğal olarak büyük ölçüde stabil bir duruma gelene kadar yaşlandırılmıştır. |
| T451 | Solüsyon ısıl işlemine tabi tutuldu ve ardından gerilerek stres giderildi – T4’e eşdeğer. |
| T4510 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş – T4 koşuluna eşdeğer. |
| T4511 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş – T4 koşuluna eşdeğer. |
| T5 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş – T4 koşuluna eşdeğer. |
| T6 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T62 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulduktan sonra kullanıcı tarafından yapay olarak yaşlandırılır. |
| T651 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş, gerilerek stres giderilmiş ve daha sonra yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T6510 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş, daha sonra yaşlandırmadan sonra düzleştirme yapılmadan yapay olarak yaşlandırılmış – T4 durumuna eşdeğer. |
| T6511 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve gerilerek gerilimi giderilmiş, daha sonra yaşlandırma sonrasında küçük düzleştirme ile yapay olarak yaşlandırılmış – T4 durumuna eşdeğer. |
| T7 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutuldu ve ardından stabilize edildi. |
| T72 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve daha sonra stres korozyonuna karşı direnç için özel olarak yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T73 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş ve daha sonra stres korozyonuna karşı direnç için özel olarak yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T7351 | Çözelti ısıl işlemi daha sonra stres korozyonuna karşı direnç için özel olarak yapay olarak yaşlandırılır. |
| T8 | Çözeltide ısıl işlem görmüş, soğuk işlenmiş ve daha sonra yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T81 | Çözeltide ısıl işlem görmüş, soğuk işlenmiş ve daha sonra yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T851 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutuldu, daha sonra gerdirilerek stres giderildi ve ardından yapay olarak yaşlandırıldı. |
| T8510 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş, gerdirilerek gerilimi giderilmiş ve daha sonra yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T8511 | Çözelti ısıl işlemine tabi tutulmuş, gerdirilerek gerilimi giderilmiş ve daha sonra yapay olarak yaşlandırılmıştır. |
| T9 | Çözeltide ısıl işlem görmüş, yapay olarak yaşlandırılmış ve soğuk işlenmiş. |
| T10 | Yüksek sıcaklıktan soğutulur, yapay olarak yaşlandırılır, ardından soğuk şekillendirilir |
Alüminyum temper tanımları hakkında sizin için hazırladığımı bu rehberin; aydınlatıcı ve projenizde kullanacağınız alüminyum ürünü açısından seçimleriniz için yardımcı olacağından eminiz! Alüminyum alaşımlarımız hakkında daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçerek teklif talebinde bulunabilirsiniz!
Ürün Yelpazemize Göz Atın!